O Concello de Fene última os preparativos do acto que está a organizar para lembrar o centenario da coñecida como “Revolta das pedradas”, acontecida en Fene, Ferrol, Narón e Neda no mes de marzo de 1918. O acto terá lugar o vindeiro venres, 16 de marzo, ás 18 horas, na antiga estación de Barallobre e consistirá no descubrimento dunha praca conmemorativo desta revolta popular que estivo liderada polas mulleres das clases populares da comarca.
A comezos do século XX, en plena Primeira Guerra Mundial, o estado Español favorece o negocio de vender trigo e outras materias primas aos países en conflito, desabastecendo os mercados internos. Estes feitos fan que proliferen os acaparadores que tentan sacar uns beneficios abusivos polas mercadorías que venden, moitas destas de primeira necesidade coma o pan, o carbón o aceite ou a cera. Desde o goberno do estado en vez de combater esta situación lesiva co pobo o que se fai é agravala ao impor ás deputacións e aos concellos a recadación dos impostos de consumos. Impostos moi gravosos e que ademais se reparten de maneira discriminatoria.
Neste contexto prende a faísca da protesta nas principais localidades da comarca e arredores. Inicialmente, un grupo de mulleres tenta reunirse cos alcaldes de Neda e Narón e, ao non conseguilo, empezan unha protesta perante os negocios e comercios de diferentes ricos da zona, sendo dispersadas por disparos e deixando, cando menos, dúas mulleres feridas na cabeza.
Perante este sucesos, organízanse comisións de mulleres –ás que se suman as mulleres de Ferrol, Serantes, e das parroquias e concellos limítrofes- que cortan a subministración de alimentos e materiais a Ferrol (cortan as rúas de acceso á cidade, así como ao porto e á estación do tren) como medida de protesta, ao tempo que envían unha representación a falar co gobernador.
Ademais, o comercio pecha e hai un paro xeral no estaleiro e no arsenal. As mulleres organizan unha manifestación ao berro de “Temos fame!, Abaixo os acaparadores!”, na que tentan asaltar os almacéns dunha acaparadora de Ferrol, pero a manifestación é dispersada a tiros causando a morte dun neno de 12 anos e dun mozo de 16 anos, traballador do arsenal.
Nos días seguintes, en Ferrol as mulleres fan un listado de prezos que negocian cos comercios e o Concello. Á par, en Fene, unha comisión de mulleres obriga ao alcalde a asinar un documento de baixada de prezos, namentres que en Maniños as mulleres asaltan un tren de fariña quitándolle toda a carga e repartíndoa.
Noutros puntos da bisbarra a revolta recrudécese como en Sedes onde unha multitude arroxa pedras contra a casa do alcalde ao que acusan de acaparador. O conflito sáldase con varias persoas mortas e feridas e deriva nunha multitudinaria manifestación de 6000 obreiros en Ferrol que levan unha coroa de flores até Sedes en homenaxe ás persoas vítimas destes sucesos.
A coñecida como “Revolta das pedradas” prolongouse até o 18 de marzo, data en que comezan a retirarse as tropas despregadas nas rúas, aínda que se manteñen nas estación de trens. Un mes despois, en abril de 1918, saen da cadea, tras recibiren unha amnistía, algunhas das mulleres que seguían presas por mor destes sucesos.
O Concello de Fene súmase ás accións promovidas pola Comisión Revolta Popular Marzo 1918 porque “queremos tirar do esquecemento estas datas ao que tempo que rendemos unha homenaxe ás vítimas daqueles tráxicos sucesos que conmocionaron a sociedade do seu tempo”.
