O Concello responde o requirimento do IGVS cun informe que ratifica a solvencia e as fortalezas da solicitude para declarar Santiago zona de mercado residencial tensionado

O concelleiro de Urbanismo, Vivenda e Cidade Histórica, Iago Lestegás, deu a coñecer este luns a resposta que o Concello de Santiago remitiu ao Instituto Galego de Vivenda e do Solo (IGVS) en relación ao requirimento de enmenda enviado o 8 de xullo. O goberno presidido por Goretti Sanmartín aprobou o 26 de maio a solicitude de declaración de Santiago como zona de mercado residencial tensionado tras completar os trámites que a Xunta estableceu, entre eles, un plan con medidas correctoras. Coa remisión da resposta e documentación, o Concello solicita ao IGVS que dea por respondido o seu requirimento de enmenda e continúe co procedemento iniciado para a declaración do municipio como zona de mercado residencial tensionado e, impulse a súa resolución.

O Concello responde o requirimento do IGVS cun informe que ratifica a solvencia e as fortalezas da solicitude para declarar Santiago zona de mercado residencial tensionado
“Coa resposta enviada, damos por respondido o requirimento de enmenda do IGVS, ratificando punto por punto a solvencia do traballo realizado pola Universidade da Coruña e polo Concello de Santiago e ratificando tamén a claridade coa que o noso concello cumpre os requisitos legais para ser declarado zona de mercado residencial tensionado. Non hai ningunha razón para retrotraer nin paralizar o procedemento”, remarcou Iago Lestegás en rolda de prensa. “O único que debe facer o IGVS é verificar que se cumpren as condicións legais para a declaración dunha zona de mercado residencial tensionado e o resto é poñer paus nas rodas e impedir ou retardar a aplicación de medidas moi necesarias para conter o prezo do aluguer nesta cidade”, sentenciou.

En relación coas fontes de datos empregadas na diagnose da situación e tensionamento no mercado residencial en Santiago, Iago Lestegás explicou que o traballo elaborado polo Grupo de Estudos Territoriais (GET) da Universidade da Coruña (UDC) inclúe unha extensa e exhaustiva fundamentación metodolóxica e baséase en datos estatísticos procedentes de diferentes fontes oficiais e non oficiais cuxa análise conxunta “reforza as conclusións do traballo e evidencia con claridade e rotundidade o tensionamento do mercado residencial compostelán”. “É precisamente esa variedade de datos unha das fortalezas da diagnose”, indicou o concelleiro, quen lembrou tamén que o uso das fontes vén explicado con sucesivas notas ao pé coas consideracións metodolóxicas.

En todo caso, engadiu, calquera dos indicadores relativos ao alugueiro, medido con datos oficiais ou non oficiais, “xustifica a declaración de Santiago de Compostela como zona de mercado residencial tensionado”. De feito, na resposta enviada advírtese dunha “eiva moi significativa” nos datos oficiais proporcionados polo Observatorio de Vivenda de Galicia pero, en calquera caso, o municipio supera no seu conxunto o limiar de tensionamento, polo que é “irrelevante” a análise inframunicipal para a declaración.

Datos do aluguer

De feito, segundo os datos do IGVS o prezo medio do alugueiro en Santiago de Compostela medrou un 40,5% entre 2019 e 2024, o cal xustifica por si só a declaración de Santiago de Compostela como zona de mercado residencial tensionado. “É inexplicable e incomprensible que o IGVS bote en falta datos oficiais na extensa documentación achegada por este Concello”, lamentou o concelleiro, tras enumerar os diferentes datos incluídos na solicitude.

Iago Lestegás indicou que en ningún momento a Lei 12/2023 do 24 de maio polo dereito á vivenda recolle expresamente que a información sobre prezos obtivese única e exclusivamente de fontes oficiais. Pero a maior abastanza, o estudo recolle “a concordancia evidente” entre os datos do IGVS e o portal ‘idealista’. Ademais, os autores do estudo explican que os portais inmobiliarios tamén reflicten a realidade do mercado: “É no mercado inmobiliario onde operan os efectos da declaración dunha zona de mercado residencial tensionado e, por tanto, o procedemento preparatorio non pode nin debe ignorar a información subministrada polos actores que nel interveñen”.

No que ten que ver coa medida xustificativa, Lestegás defendeu a xustificación argumentada para incluír unha modificación na consideración de gran tenedor. Non obstante, indicou que dado que é o IGVS quen finalmente deberá motivar esta particularización na súa declaración, se a valoación non lle parece suficientemente rotunda, pode obviala e manter a definición por defecto. Dito o cal, o Concello advirte que o IGVS “tampouco amosa certezas absolutas na súa valoración desta cuestión”.

Cuestionamento do traballo

Na súa intervención, o concelleiro de Urbanismo lamentou tamén que a Xunta cuestione o traballo realizado por un grupo de investigación de referencia e recoñecido prestixio do Sistema Universitario Galego (SUG) especializado en ciencias sociais aplicadas ao estudo das dinámicas territoriais e socioeconómicas. “É sorprendente que o IGVS sinale o carácter “académico” da diagnose como unha das principais eivas da solicitude realizada por este Concello sen chegar a valorar nin discutir sequera de modo superficial ningún dos seus aspectos técnicos, espaciais ou estatísticos”, censurou.

En canto á ausencia de datos do estado de conservación do parque residencial, a resposta remitida ao IGVS lembra que a análise destes datos non é obrigatoria para xustificar a declaración dun ámbito como zona de mercado residencial tensionado. Ao fío, Lestegás incidiu en que a Xunta “renunciou a elaborar a documentación esixida pola Lei e agora cuestiona o labor da administración que asumiu ese traballo” “Se quere ter unha ‘mellor análise’ pode elaborala o propio IGVS, pois ten acceso a eses datos e capacidade e competencia para analizalos”, afirmou o concelleiro, quen incidiu en que hai eivas e deficiencias na estatística residencial da Comunidade Autónoma que “non son responsabilidade deste Concello”.

Falta de coherencia

O concelleiro de Vivenda tamén se referiu á aprobación do plan específico con medidas correctoras que a Xunta incluíu na súa lei. Ao respecto, Lestegás sostivo que “se non lle corresponde aprobar o plan, tampouco procede que valore o seu contido”, como fixo no requirimento de enmenda. O concelleiro indicou, ademais, que o contido do proxecto de plan foi cualificado positivamente pola inmensa maioría das entidades incluídas na mesa sectorial que o avaliaron e que se reuniu en dúas ocasións.

“A crítica do IGVS ao proxecto de plan específico con medidas correctoras amosa falta de coherencia. Cuestiona algunhas medidas porque xa están en marcha e outras porque aínda non se puxeron en marcha”, evidenciou o concelleiro de Urbanismo, quen observou unha “falta de coñecemento do que significa a declaración dunha zona de mercado residencial tensionado, que implica a aplicación de medidas temporais de contención do prezo do alugueiro mentres as medidas estruturais previstas non producen os seus efectos”.

Lestegás tamén expresou que “resulta especialmente sorprendente que o IGVS afirme que a medida relativa á limitación do uso turístico do parque residencial “está baleira de contido”, tendo en conta que en Santiago de Compostela “seguen a operar moitos pisos turísticos sen o preceptivo título habilitante municipal”. Así, argumentou que, por tanto, “as medidas propostas en materia de disciplina urbanística son imprescindibles para reducir o tensionamento do mercado residencial”.

Así as cousas, Lestegás indicou que “este Concello considera que a documentación achegada xustifica con claridade, utilizando datos obxectivos procedentes de fontes oficiais e non oficiais, o cumprimento dos requisitos legalmente establecidos para que o municipio de Santiago de Compostela sexa declarado zona de mercado residencial tensionado”. Fronte ás peticións do IGVS, este Concello considera que a documentación achegada se axusta ao establecido na Lei 12/2023, do 24 de maio, polo dereito á vivenda, e tamén cumpre as condicións e requisitos adicionais esixidos pola lei.

Pola súa parte, no seu informe do 21 de xullo de 2025, a directora de área de Urbanismo do Concello de Santiago indica que a solicitude presentada inclúe a totalidade dos documentos legalmente esixidos e “a Administración non pode arbitrariamente esixir calquera documentación, senón so aquela que sexa indispensable para fixar os datos con base nos que haxa de ditarse a resolución”. E segundo este informe xurídico, “en ningún caso sería preceptivo abrir un novo trámite de participación pública para expoñer unha información que xa estaba no documento inicial e que puido ser analizada -e tamén cuestionada- tanto pola cidadanía como polas persoas representadas na mesa sectorial, polo que non existe ningún motivo de índole xurídica que esixa retrotraer o procedemento”.

Modificacións

Doutra banda, o concelleiro informou dunhas modificacións introducidas atendendo ao requirido polo IGVS. Así, o Concello remitiu o proxecto de plan con dúas correccións formais que non desvirtúa o contido: eliminouse a mención ás modalidades de vivenda protexida establecidas no artigo 3 da Lei 12/2023 e unha matización sobre a entrada en vigor das medidas de corrección. Tamén se achegou o certificado das alegacións presentadas durante o trámite de información pública.

188 licenzas para vivenda protexida

Por outro lado, a Xunta de Goberno outorgou licenza a RESIDENCIAL M8 SCGV para a construción dun edificio de 29 vivendas de protección autonómica de réxime xeral, 58 prazas de garaxe e 29 rochos na rúa de Agustín Sixto Seco (SUNP-14, quinteiro 8, Traspaxonal). O orzamento de execución material da obra ascende a 2.464.442,32 euros.

Segundo os datos proporcionados polo concelleiro de Vivenda na rolda de prensa deste luns, no que vai de mandato deuse licenza para 188 vivendas protexidas, 109 foron xullo de 2024 e o mesmo mes deste ano.