O concelleiro de Urbanismo convoca para o 22 de maio a segunda mesa sectorial e presenta o plan de medidas correctoras co foco na mobilización da vivenda baleira

O concelleiro de Urbanismo, Vivenda e Cidade Histórica, Iago Lestegás, anunciou a convocatoria da segunda xuntanza da mesa sectorial de vivenda para o xoves 22 de maio, ás 12.00 horas, no Pazo de Raxoi. Nesa reunión, cuxa convocatoria se fai este venres ás persoas e entidades representadas na mesa sectorial, explicarase o plan de medidas correctoras, que ten o foco posto na mobilización da vivenda baleira e na ampliación da oferta de vivenda protexida.

Esta segunda xuntanza responde ao compromiso do concelleiro de recoller as suxestións emanadas da primeira mesa sectorial para a elaboración do documento final do plan de medidas, que forma parte da documentación que a Xunta require para presentar a solicitude de declaración de zona de mercado tensionado. Na solicitude que formulará o goberno de Santiago para todo o territorio municipal, alén do plan de medidas correctoras e a acta da xuntanza da mesa sectorial (no caso de Compostela serán dúas), tamén será remitido o estudo elaborado polo Grupo de Estudos Territoriais da Universidade da Coruña que conclúe que a capital galega reúne requisitos para ser declarada zona de mercado residencial tensionada e a memoria xustificativa. Este estudo tamén superou o trámite de exposición pública no que se presentaron alegacións, as cales xa foron respostadas polo departamento de Urbanismo.

Na rolda de prensa deste venres, o concelleiro de Vivenda lamentou que o PP a través da Lei de medidas fiscais e administrativas de 2023 “decidira que os concellos, ademais de asumir todo o traballo de diagnose e xustificación do cumprimento dos requisitos para a declaración de zona de mercado residencial tensionada, tamén teñan que elaborar e remitirlle á Xunta un proxecto de plan de medidas correctoras”. “Estámoslle facendo o traballo á Xunta, porque se a Xunta é a administración competente para declarar zonas de mercado residencial tensionado, tamén será a administración competente para xustificar o cumprimento dos requisitos”, enfatizou, sinalando que é “o conto da formiga e a cigarra”.

Iago Lestegás tamén incidiu en que a declaración de zona de mercado residencial tensionado “non é un fin en si mesmo; é unha ferramenta para conter os prezos da vivenda mentres se aplican as medidas estruturais que producirán efectos a longo prazo”, tanto as que impulsa o Concello, como as do resto de administracións como son a Xunta, con competencias directas en vivenda, e o Estado. O Plan de medidas ten un horizonte de tres anos, para o período 2025-2028, coincidindo co período de validez da declaración.

Plan de medidas correctoras

Durante a súa comparecencia, Lestegás deu conta das principais liñas que recolle o Plan de medidas correctoras, que inclúe un gravame fiscal ás vivendas baleiras con carácter permanente. Neste sentido, anunciou que o Concello traballa para introducir na súa ordenanza fiscal reguladora do IBI as modificacións necesarias para regular os requisitos, indicios, medios de proba e procedemento para a consideración de inmoble desocupado con carácter permanente para a súa aplicación. Segundo datos do INE, en Santiago habería unhas 6.198 vivends baleiras e o 23,2% do parque residencial estaría infrautilizado.

No que ten que ver coa vivenda baleira, Santiago aposta por establecer un marco de cooperación entre o Concello e o IGVS para reforzar e ampliar o papel do censo de vivendas baleiras autonómico. Tamén aposta por participar no programa autonómico de mobilización de vivendas en alugueiro.

E no que ten que ver coa fiscalidade, modificarase a ordenanza fiscal para introducir bonificacións no imposto de construción, instalacións e obras (ICIO) para actuacións de rehabilitación de edificios catalogados de uso residencial. Sen saír deste ámbito, o goberno local tamén modificará as ordenanzas fiscais municipais para introducir bonificacións no IBI e no ICIO para vivendas de promoción pública, vivendas de protección autonómica e cooperativas de vivenda en cesión de uso.

O plan de medidas tamén promove a ampliación da oferta de vivenda protexida (de diferentes tipos), sobre o cal o concelleiro explicou que “a construción de obra nova non é a única forma de facelo”, xa que tamén se pode actuar a través da rehabilitación. Neste sentido, o propio Concello iniciará un programa de rehabilitación integral de inmobles de titularidade municipal e a primeira actuación será a rehabilitación de cinco edificios en estado de ruína ubicados na rúa de Caramoniña e cualificados como equipamento público asistencial.

Outra das medidas é a incorporación de reservas de vivenda protexida no centro urbano, que ten como exemplo a recenta aprobación inicial da modificación puntual do PXOM no ámbito do antigo colexio Peleteiro (PERI-12) para priorizar o uso residencial e incorporar unha reserva importante de vivenda protexida no corazón do Ensanche compotelán.

Asemade, Lestegás explicou que o plan inclúe a mobilización de solo para vivenda protexida: cesión de parcelas á Xunta, constitución de dereitos de superficie sobre solo de titularidade municipal ou alleamento de solo de titularidade municipal, entre outras. Tamén indicou que o Concello está a implementar varias medidas administrativas co obxectivo de reducir o prazo medio de tramitación de licenzas de obra (como a supresión de avais nas licenzas de obra con orzamentos inferiores a 100.000 euros o a simplificación da tramitación das licenzas de obras de mellora da envolvente das edificacións existentes).

Pisos turísticos

A preguntas dos medios, o concelleiro de Urbanismo e Vivenda destacou que Santiago, grazas ás políticas que está implementado o goberno local, é “unha anomalía” a nivel internacional, porque o número de pisos turísticos está a descender no último ano. Segundo explicou, esta situación pode observarse, por exemplo, no número de anuncios publicados nas plataformas ou mesmo polo descenso no REAT impulsado tamén pola acción municipal.

O concelleiro explicou que para o goberno “é importante que as vivendas estean a disposición das persoas” e calificou de “éxito” a incorporación ao mercado residencial de vivendas que estaban destinadas a uso turístico. “Iso é un éxito, porque son vivendas que pasan a estar dispoñibles no mercado residencial, que pasan a estar dispoñibles para o mozo ou moza de 24 anos que se quere emancipar, para a parella que está buscando un lugar para vivir ou para o traballador que ten que vir a Santiago e non atopa un lugar”, explicou.

Mesa sectorial

A convocatoria da mesa sectorial de vivenda é un dos requisitos esixidos pola Xunta para poder solicitarlle a declaración de zona de mercado tensionada establecido na Lei de vivenda de Galicia. A normativa autonómica di que os concellos deben constituír unha mesa sectorial antes de solicitarlle ao IGVS a declaración dunha zona de mercado residencial tensionada; e coñecer e recoller o coñecemento, experiencia e a visión sobre esta problemática das entidades que participan.

Na primeira das reunións, o Grupo de Estudos Territoriais presentou a diagnose da situación do mercado residencial compostelán, un estudo que conclúe que Santiago de Compostela na súa totalidade cumpre dúas das circunstancias para solicitar a declaración de mercado residencial tensionado: que o custo medio do alugueiro máis os gastos e subministracións básicas supoñan máis do 30% da renda media dos fogares; e que a taxa de variación acumulada do prezo medio do alugueiro nos últimos cinco anos supere en máis de tres puntos porcentuais o incremento do IPC. Concretamente, cuantifícase un incremento do alugueiro medio do 44,8% mentres o IPC aumentou o 20,8%.

Ademais do concelleiro de Urbanismo e de membros do Grupo de Estudos Territoriais, na mesa sectorial participan representantes do grupo de Análise Territorial da Universidade de Santiago de Compostela, Colexio de Administradores de Predios de Galicia, Colexio Oficial de Aparelladores, Arquitectos Técnicos e Enxeñeiros de Edificación da Coruña, Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia, Colexio Oficial de Axentes da Propiedade Inmobiliaria de Galicia, Colexio Oficial de Psicoloxía de Galicia, Colexio Oficial de Traballo Social de Galicia, Asemblea de Investigadoras de Compostela, Asociación Galega de Inmobiliarias (AGALIN), Asociación de Promotores Inmobiliarios da Coruña (APROINCO), Cáritas Diocesana, EAPN Galicia – Rede Galega contra a Pobreza, Erguer Estudantes da Galiza, Provivienda, Unión de Consumidores de Galicia e dous representantes das asociacións veciñais no Consello Municipal de Relacións Veciñais.