A mostra ‘Esther Casares Quiroga. Anacos de vida tronzada 1909-1969’ reconstrúe diferentes etapas da vida da filla do líder republicano

O concelleiro de Cultura e Turismo, Gonzalo Castro, participou esta tarde na apertura da mostra, na Casa Museo Casares Quiroga

O concelleiro de Cultura e Turismo, Gonzalo Castro, presidiu esta tarde o acto de apertura da mostra ‘Esther Casares Quiroga. Anacos de vida tronzada 1909-1969’, unha exposición que afonda en varios episodios da vida da filla primoxénita de Santiago Casares Quiroga. A mostra, que está comisariada polo historiador Xosé Alfeirán, estará aberta ao público na Casa Museo Casares Quiroga, da rúa de Panadeiras, ata o vindeiro 3 de maio.
“Desde o Goberno de Inés Rey temos unha enorme sensibilidade pola memoria democrática e a recuperación desta a través das súas figuras máis icónicas, como é o caso de Santiago Casares Quiroga e a súa familia, que sufriu unha inxusta e dura represión que hoxe coñecemos a través da vida da súa filla Esther”, sinalou Gonzalo Castro. A exposición pretende reflectir e reconstruír algúns episodios da vida de Esther Casares Quiroga, co obxectivo de honrar e reparar a unha muller que padeceu represalias e perdas vitais causadas polo réxime ditatorial franquista. Foi vítima dunha persecución inxusta por ser filla do seu pai, considerado como unha das bestas negras a aniquilar polos golpistas militares e falanxistas que se levantaron contra a II República española.

A exposición trata de reconstruír algúns momentos da vida de Esther e do seu marido Enrique. Tarefa complicada pois as autoridades franquistas incautaron e espoliaron non só as propiedades e bens, senón tamén o patrimonio documental familiar. Neste espolio, e posterior abandono e desprotección, perdéronse moitos dos seus recordos, cartas e fotos. Ao que hai que sumarlle as perdas polos traslados e exilios. Os poucos datos existentes proceden da escasa documentación sobre ela procedente das incautacións conservadas no Arquivo do Reino de Galicia e no Archivo Histórico Nacional. Ademais a mostra conta con varios informes das autoridades franquistas sobre a súa detención e actividades realizadas na Coruña mentres estivo retida e sometida a vixilancia policial. E tamén dispóñese dos testemuños da súa filla María Esther, recollidos en varias publicacións tras ser entrevistada, e da súa irma, a actriz María Casares. Con eles, e mediante a reprodución de fotos e documentos, a mostra percorre anacos da súa vida e calvario.

A exposición contará coa posterior edición dunha colección de postais que completa as que xa editou o Concello da Coruña sobre o seu pai Santiago e a proclamación da II República en Galicia e sobre as vivencias da súa irmá María na Coruña e en España antes de marchar ao seu exilio en Francia.
Vida de Esther Casares Quiroga

Nacida o 10 de xullo de 1909 en Madrid, filla de pai solteiro, viviu feliz a súa infancia e adolescencia na casa familiar da rúa Panadeiras, convertida hoxe polo Concello da Coruña na Casa Museo Casares Quiroga. Despois do matrimonio do seu pai con Gloria Corrales, de familia cigarreira, nacería en 1922 a súa media irmá María Casares. E na Coruña coñeceu ao que sería o seu marido o capitán de cabalería

Enrique Varela de Castro, membro dunha familia conservadora de militares.
A partir de 1931 a vida de Esther cambiou. Tras a proclamación da II República, o seu pai foi ministro de Mariña, pasando meses despois a ser ministro de Gobernación. Trasladada coa súa familia a Madrid, casou alí con Enrique Varela co que tivo en 1932 unha filla, María Esther. O seu marido foi escollido como membro da escolta do presidente da II República e neses anos viviron unha vida sen sobresaltos. En 1936, tras o trunfo da Fronte Popular e o nomeamento de Azaña como presidente de II República, Santiago Casares Quiroga foi designado, o 13 de maio, presidente do Consello de Ministros e ministro de Guerra, tendo que facer fronte a unha situación convulsa e a unha conspiración militar.

O triunfo en Galicia da rebelión militar colleu a Esther, e a súa filla María Esther, na residencia familiar dos Varela en Bañobre, Miño, separada do seu marido e do resto da súa familia que permanecían en Madrid. O 2 de setembro de 1936 comezou o seu peculiar calvario. Detida e trasladada a Ferrol, estivo presa no Hospital da Mariña, por agravarse a súa tuberculose, e despois no cárcere da Coruña. O 11 de xullo de 1939 quedou libre. Non foi xulgada, só castigada e retida por ser filla de Santiago Casares Quiroga.

Difamado e desprezado o seu pai polo réxime franquista, as autoridades da ditadura condenárono a trinta anos de cárcere e incautaron a casa familiar da rúa Panadeiras e todas a súas pertenzas; incluso tentaron borrar o seu nome do Rexistro Civil. A Esther mantivérona sometida a vixilancia policial, sen poder saír da Coruña. En 1955, cinco anos despois da morte do seu pai, as autoridades franquistas outorgáronlle o pasaporte co que puido marchar coa súa filla de España e reunirse, tras 19 anos de separación, co seu marido que estaba exiliado en México. Alí morrería en o 15 de xaneiro de 1969.